Khi không gian không còn là nơi tách biệt giữa trong và ngoài, mà trở thành một sự chung sống. Sân Nhà Café ở Tây Ninh khởi nguồn từ một ngôi nhà bỏ hoang nằm giữa khu vườn cũ. Thay vì phá bỏ để xây mới, nhóm kiến trúc sư chọn cách “lắng nghe” tinh thần của mảnh đất. Giữa khí hậu khắc nghiệt và bối cảnh giản dị của một con hẻm nhỏ, công trình của HÔM Architects chọn cách hiện diện nhẹ nhàng giữ lại khoảng sân, trồng lại những cây từng gắn bó với khu vườn cũ, mở không gian để gió và ánh sáng có thể đi qua. Ở đây, kiến trúc không nhằm tạo ấn tượng, mà để khơi gợi cảm giác thân thuộc như bạn đang ngồi trong chính sân nhà mình, nơi con người và tự nhiên gặp lại nhau một cách tự nhiên nhất.

Từ hoang tàn đến hơi thở mới giữa lòng hẻm nhỏ

Hãy tưởng tượng bạn bước vào một con hẻm Tây Ninh, nơi giao thông khiêm tốn và nắng gió khắc nghiệt làm chủ đạo. Khu đất gốc là một căn nhà cũ kỹ, vô giá trị kiến trúc, nhưng lại ôm trọn một khu vườn xanh mát tưởng chừng vô giá trị, nhưng lại ẩn chứa trong đó là ký ức của một vùng đất.

Việc giữ lại sân vườn phía trước, Hôm Architects đã thổi sức sống mới vào không gian cũ , mang đậm tinh thần “Biophilic design” nhấn mạnh kết nối con người với thiên nhiên. Ở Sân Nhà Café cây xanh được trồng lại từ chính khu vườn cũ như một hành động “trao sự sống mới”. Khách đến không chỉ uống cà phê, mà tìm “cảm giác an yên và gần gũi với thiên nhiên”. Trong bối cảnh khí hậu Tây Ninh nắng gắt, mưa nhiều và không có công trình đô thị che chắn dự án biến thách thức thành cơ hội, tạo không gian mở nhưng vẫn có giải pháp che chắn khéo léo.

Giữ lại sân giữ lại tinh thần sống

“Sắt – gạch – hồ – sơn… hạn chế tối đa vật liệu đặc biệt.”

Trong văn hóa Việt Nam, “sân nhà” là nơi diễn ra mọi hoạt động đời thường như là nơi phơi lúa, hóng gió, nơi hàng xóm ghé nhà nói chuyện hóng gió, nơi tụi trẻ con chơi với nhau. Nhóm Kiến trúc sư không xoá đi quá khứ, mà khởi đầu từ chính những gì còn sót lại mảnh sân, tán cây. Ngôi nhà bỏ hoang ngày nào được “thổi hơi thở mới”, nhưng vẫn giữ nguyên nhịp sống quen thuộc của vùng quê Nam Bộ khiến không gian cũ thành nơi “con người và thiên nhiên cùng tồn tại, cùng tôn vinh lẫn nhau”.
Dự án ưu tiên kinh phí cho cảnh quan, nên vật liệu đơn giản: sắt, gạch, hồ, sơn – dễ thi công bởi thợ địa phương. Không cao cấp, không đặc biệt, nhưng chính sự mộc mạc này tạo nên sức hút. Nó phản ánh nguyên tắc “less is more” tập trung vào cây xanh, giảm thiểu tác động môi trường cách tiếp cận này giảm phát thải carbon, tận dụng nguồn lực sẵn có và giữ được ký ức địa phương một hướng đi bền vững mà giới trẻ ngày nay đang quan tâm.

Sự Hài Hòa Của Đường Cong Và Gam Màu

Không gian của SÂN NHÀ Café là một trải nghiệm cảm xúc nhiều tầng. Ở đó, ranh giới giữa trong và ngoài gần như bị xóa nhòa, người ta có thể ngồi bên trong mà vẫn nghe tiếng gió qua lá, nhìn thấy ánh nắng thay đổi theo giờ. Bước vào Sân Nhà với quầy order here, fresh cake và ánh sáng ấm áp từ đèn treo bạn cảm nhận ngay sự chuyển tiếp mượt mà từ trong ra ngoài. Nội thất tông đen chủ đạo làm nền, để nâu đất và xanh lá nổi bật gam màu xuyên suốt từ không gian bên trong quán đến sân vườn. Bàn ghế đồng tông, hướng sự chú ý của khách hàng vào những gam màu thiên nhiên.

Trong điều kiện khí hậu nhiệt đới đặc trưng của Tây Ninh nắng gắt, mưa nhiều bài toán thiết kế đặt ra không chỉ là thẩm mỹ mà còn là thích ứng khí hậu (climate-responsive design), mái được thiết kế uốn cong, chỉ che một nửa không gian của sân trước vừa đảm bảo che chắn, vừa giữ được ánh sáng tự nhiên và sự thoáng đãng cần thiết. Bên dưới mái là thảm cỏ cong đồng điệu ôm lấy lối đi, làm nền cho những tán cây được “hồi sinh” sau khi cải tạo.

Lời kết: Khi kiến trúc không chỉ đơn giản là tính thẩm mỹ

Khi thiên nhiên được mời ngồi cùng con người, không gian bỗng trở nên thân mật và chân thật hơn. SÂN NHÀ Café ở Tây Ninh là một ví dụ như thế nơi cây cối, ánh sáng và gió không chỉ làm nền, mà trở thành một phần của cuộc trò chuyện. Giữa cái nắng miền nhiệt đới, HÔM Architects tạo nên giá trị từ sự giản dị.

• Tên công trình: SÂN NHÀ Cafe
• Địa điểm: Tây Ninh
• Diện tích khu đất(m2): 400m2
• Diện tích xây dựng (m2): 300m2
• Diện tích sàn (m2): 150m2
• Đơn vị thiết kế kiến trúc: HÔM Architects
• Người chụp ảnh: Anh Chương