Ngừng uống trà sữa có giúp bạn tiết kiệm được tiền?

Chi tiêu thông minh – “Siêu năng lực” Gen Z

  • Xác định thu nhập thực tế: Lấy tổng thu nhập mỗi tháng (lương, freelance, nguồn thu phụ).

  • Áp dụng quy tắc 50/30/20 (Warren Buffet):

    • 50% cho nhu cầu thiết yếu (ăn uống, đi lại, hóa đơn).

    • 30% cho chi tiêu linh hoạt (giải trí, mua sắm, sở thích).

    • 20% để tiết kiệm và đầu tư.

  • Sử dụng app theo dõi chi tiêu như Money Lover, Misa, Spendee… để thấy rõ dòng tiền, giảm chi không cần thiết.
    – Chiến thuật using credit card: tận dụng ưu đãi hoàn tiền, theo dõi chi tiêu nhưng cần thanh toán đúng hạn để tránh lãi suất cao .
    – Sử dụng app quản lý chi tiêu giúp minh bạch hóa mọi khoản – từ cà phê tới điện thoại – và ngăn chặn việc chi quá tay .

Tiết kiệm kỷ luật – từ “quỹ chìm” đến “quỹ khẩn cấp”

Quỹ chìm (sinking fund) là phương pháp phân bổ mỗi tháng một khoản nhỏ cho chi tiêu dự kiến tương lai như nghỉ mát, quà Tết… giúp tránh “thâm hụt lương cuối tháng”

Quỹ khẩn cấp (emergency fund) nên tối thiểu đủ cho 3–6 tháng chi phí cơ bản – phòng trường hợp mất việc hoặc sự cố bất ngờ

  • Đặt mục tiêu rõ ràng:

    • Quỹ dự phòng: từ 3–6 tháng chi phí cố định.

    • Mục tiêu ngắn hạn (du lịch, mua xe) hoặc dài hạn (giáo dục, nhà).

  • Lập tiết kiệm tự động:

    Trích 20% thu nhập vào tài khoản tiết kiệm ngay khi nhận lương.
    Ưu tiên tài khoản kỳ hạn, tiết kiệm có kỳ hạn để tránh rút thả cửa.

  • Cân nhắc lãi suất:

    Tại Việt Nam hiện nay, tiết kiệm ngân hàng khoảng 5–7%/năm (kỳ hạn 6–12 tháng)

Mẹo: mở nhiều tài khoản – tài khoản chi tiêu, tài khoản tiết kiệm, tài khoản mục tiêu để tránh lẫn lộn.

Đầu tư hiệu quả: Chọn phương thức phù hợp với bạn

Trái phiếu & chứng chỉ tiền gửi

  • Rủi ro thấp, lãi suất cao hơn tiết kiệm (~6–10%/năm).

  • Phù hợp với mục tiêu dài hạn và ít linh hoạt.

Quỹ mở & cổ phiếu

  • Quỹ mở: đầu tư gián tiếp, được chuyên gia quản lý, phù hợp người mới – lợi nhuận dự kiến ~10–15%/năm.

  • Cổ phiếu: rủi ro cao, cần kiến thức cơ bản về doanh nghiệp – không đầu tư “giao dịch nhanh” nếu chưa biết rõ.

Bất động sản nhỏ lẻ, kim loại quý, tiền số

  • BĐS: cần vốn lớn, dễ bị “dính” lạm phát và tính thanh khoản thấp.

  • Kim loại: giữ dài hạn, phòng trừ lạm phát.

  • Crypto: tiềm năng cao nhưng biến động mạnh, chỉ nên chiếm tỉ trọng nhỏ.

Mẹo để bạn bắt đầu hôm nay

Mục Hành động cụ thể
Chi tiêu Dùng thẻ tín dụng có hoàn tiền, phân bổ 20% thu nhập cho chi tiêu
Tiết kiệm Tự động gửi 20–40% thu nhập vào quỹ tiết kiệm lập sẵn
Quỹ khẩn cấp Dành ra 3–6 tháng chi phí, ưu tiên ổn định tài khoản khả dụng
Quỹ chìm Dự phòng cho lễ Tết, sửa chữa, quà cưới, du lịch…
Đầu tư DCA vào cổ phiếu/vàng/quỹ; max 5% danh mục vào crypto nếu ưa rủi ro
Giáo dục tài chính Đọc sách như Tiền có tệ, The Intelligent Investor

 

Tổng kết

Quản lý tài chính cá nhân không chỉ là tiết kiệm từng đồng, mà là xây dựng thói quen, kỷ luật và chiến lược đầu tư lâu dài:

  • Chi tiêu minh bạch để biết rõ dòng tiền.

  • Tiết kiệm có hệ thống để đối phó sự cố và mục tiêu lớn.

  • Đầu tư thông minh để bảo vệ và sinh lời dài hạn.

Gen Z Việt Nam hoàn toàn có thể lập kế hoạch tự do tài chính nếu nắm được 3 trụ cột: Chi tiêu – Tiết kiệm – Đầu tư và kiên trì theo đuổi mô hình đã kiểm chứng.