Ẩn mình giữa sườn đồi cách xa làng gần nhất ba cây số, Di Linh House của K59 Atelier là ví dụ tiêu biểu cho thực hành kiến trúc thích ứng tại Việt Nam đương đại. Dự án chỉ rộng 50m² nhưng đặt ra những bài toán phức tạp đường vào chỉ là đường đất đất, địa hình dốc dựng, điều kiện thi công hạn chế và yêu cầu về một không gian ở an toàn, bền vững trong vùng khí hậu cao nguyên nhiều biến động. Thay vì đối đầu với tự nhiên, K59 Atelier chọn cách sử dụng cấu kiện nhẹ và vật liệu tại chỗ, tạo nên một công trình mang tinh thần khiêm nhường mà thấu hiểu địa hình.

Lời giải cho câu hỏi lớn về cách xây dựng trên vùng cao

Ngay từ đầu, nhóm thiết kế xác định trọng lượng công trình là yếu tố quan trọng, bởi mọi vật liệu phải vượt qua ba sườn dốc và rừng phòng hộ mới tới được khu đất. Công trình vì thế được cấu trúc bằng hệ khung gỗ lắp ghép, dễ vận chuyển và linh hoạt khi thi công thủ công tại chỗ. Đất đào từ bể chứa nước đặt trên thung lũng được nén lại tạo thành sàn đất nện vừa giảm chi phí, vừa tăng khả năng điều hòa ẩm và ổn định nhiệt độ. Gỗ và đất trở thành hai vật liệu chủ đạo, giúp công trình “bám” vào sườn đồi mà không gây xáo trộn địa hình.

Một mặt bằng tối giản nhưng giàu tính liên kết

Bên trong, mọi chức năng sinh hoạt được tổ chức trong một không gian thống nhất. Hệ cột, vì kèo và mái gỗ để lộ tạo nên “bộ xương” hiển thị rõ ràng, giúp người ở cảm nhận mối quan hệ giữa cấu trúc và bao che.

Nhà vệ sinh được đặt sau một vách uốn cong nhằm làm mềm không gian, còn giường ngủ được che bởi lam gỗ để đảm bảo riêng tư mà không chia nhỏ mặt bằng. Chính sự thống nhất không gian này tạo điều kiện thông gió tối đa, đồng thời giúp công trình trở nên gọn nhẹ và dễ bảo trì trong điều kiện xa khu dân cư.

Sự cân bằng giữa ánh sáng và không gian riêng tư

Khoảng hiên mở về phía Đông đóng vai trò như một không gian trung gian vừa là nơi nghỉ ngơi, vừa là “khung ảnh” nhìn xuống thung lũng. Hiên rộng kết hợp vật liệu gỗ giúp xóa nhòa ranh giới giữa bên trong và bên ngoài, đồng thời tạo một lớp đệm khí hậu quan trọng cho công trình. Ở phía Tây hướng đường đi và ánh nắng gắt tường dày được bố trí cùng các ô cửa nhỏ và dải cửa chớp cao. Tường đất nện vừa là lớp vật lý che nắng, vừa tạo độ ổn định nhiệt đáng kể cho ngôi nhà.

Lời kết – Mở ra những gắn kết

Di Linh House là minh chứng cho tư duy làm kiến trúc dựa trên sự quan sát tỉ mỉ địa hình, khí hậu và khả năng thi công thực tế. Với công trình này, K59 Atelier đã đưa ra một cách tiếp cận đáng suy ngẫm về xây dựng vùng cao như cấu trúc nhẹ, vật liệu đơn sơ, tổ chức không gian nhất quán và giải pháp vi khí hậu hợp lý.

Trong bối cảnh nhiều dự án vùng núi đang đánh mất sự phù hợp với môi trường bản địa, Di Linh House gợi mở rằng kiến trúc bền vững không chỉ nằm ở công nghệ, mà ở sự tiết chế, thấu hiểu và khả năng đối thoại lâu dài với tự nhiên.